Weet je waaraan je het verschil merkt tussen een ervaren en een onervaren expeditieklimmer? Aan het formaat van zijn rugzak. Een onervaren klimmer vult zijn rugzak met nuttige dingen zoals extra eten en reservekleding vooraleer hij naar de top vertrekt. Wanneer hij enkele dagen later met die zware rugzak uitgeput in het hoogste kamp aankomt, realiseert hij zich dat door de hoogte zijn spijsvertering niet meer werkt. Het extra eten dat hij meebracht, kan hij niet opeten. Het ontbreekt hem aan energie om zijn kleren uit te trekken, laat staan dat hij in staat zou zijn om reservekleren aan te doen. Uiteindelijk komt hij tot de vaststelling dat hij heel veel energie verbruikt heeft om nuttige dingen naar boven te dragen die hij niet zal gebruiken.
Een ervaren alpinist stopt niet in zijn rugzak wat hij wil of kan gebruiken, maar enkel wat hij zal gebruiken. Bijgevolg is zijn rugzak lichter en kleiner. Een lichte rugzak maakt een alpinist wendbaar en weerbaar. Zijn kans op succes is groter.
We hebben de gewoonte om ook onze rugzak van het leven vol te proppen met nuttige dingen: ervaringen uit het verleden die we blijven meedragen, activiteiten van alledag, aspiraties voor de toekomst. Die lijken op het eerste zicht niets te wegen, maar zodra iets in onze rugzak zit, willen we het beschermen, het vasthouden. Als er iets mee gebeurt, raken we gefrustreerd. Besteed je aandacht aan al die dingen, dan kom je niet meer vooruit.
Organisaties bestaan uit mensen en hoe lichter de rugzak van die mensen, des te wendbaarder en weerbaarder die organisatie in zijn geheel zal zijn. Maar ook organisaties zeulen soms vrees voor een onzekere toekomst, gehechtheid aan een succesvol verleden of drang naar controle over het heden mee in hun rugzak. Het is dan ook geen toeval dat geslaagde start-ups uitmunten in wendbaarheid en weerbaarheid. In hun rugzak zit geen succesvol verleden, want dat hebben ze nog niet. Er zit ook geen zware bureaucratie in, want daar zijn ze niet groot genoeg voor. Een onzekere toekomst is voor hen eerder een opportuniteit dan een bedreiging.
Als transformatiemanager zet ik mensen en organisaties in beweging. Die taak wordt een stuk eenvoudiger als die mensen en organisaties een lichte rugzak dragen. Dat is niet altijd het geval. In de komende jaren staan we voor heel wat verandering. Globalisering en digitale transformatie zijn uit het nieuws niet meer weg te denken. Ze zijn niet tegen te houden als we dat al zouden willen. De overgang naar een globale, digitale samenleving zal niet voor iedereen een aangenaam proces zijn. Voor mensen, organisaties en gemeenschappen die wendbaar en weerbaar zijn, zal het overgangsproces een stuk aangenamer en de voordelen veel groter zijn.
Het leven zal je nu eenmaal meer uitdagingen geven dan je aankunt. Hou je rugzak licht, kies de juiste uitdagingen en focus je daar met hart en ziel op. Laat de rest van de uitdagingen aan je voorbijgaan zonder gefrustreerd te geraken.
